ضرورت بازرسي ، ارزيابي و بهبود روند درمان بيماران با مشكل كمبود و اختلال پلاكت

ضرورت بازرسي ، ارزيابي و بهبود روند درمان بيماران با مشكل كمبود و اختلال پلاكت

تامين شرايط نگهداري پلاكت پس از توليد آن در سازمان انتقال خون ارتباط اساسي و مهمي با اثر بخشي آن در كنترل خونريزي هاي اين بيماران دارد. متاسفانه مطلع شدم مدت زمان بسيار طولاني است كه بانك خون بيمارستان امام خميني (ره ) به عنوان اصلي ترين مركز درمان بيماران در كشور فاقد دستگاه ساده " شيكر " جهت جلوگيري از سكون پلاكت هاي تحويلي سازمان انتقال خون است.

از آنجا كه شرايط نگهداري اين ماده ارزشمند در تاثير گذاري آن تا آنجا اهميت دارد كه مي تواند اثر اين ماده ارزشمند را به صفر هم برساند در چنين وضعيتي عملا جان بيماران با اختلال پلاكتي در مخاطره است. اين بيمارن با مشكلات مهم ديكري دست به گريبانند كه در سال اصلاح الگوي مصرف براي رفع انها پي گيري مقامات بالاي وزارت بهداشت را مي طلبد. اين اقدامات عبارتند از :

1- بازرسي شرايط نگهداري پلاكت در تهران و شهرستانها و رفع مشكلات تجهيزاتي بانك هاي خون مراكز درماني با استانداردهاي سازمان انتقال خون ايران

2- تامين فيلتر جهت تزريق پلاكت با هدف جلوگيري از ورود گلبول هاي سفيد اهداكنندگان به نيازمندان پلاكت

3- با توجه به اينكه بيماران با مشكل اختلال و كمبود پلاكت مصرف كننده محصول پلاكت بدون فيلتر بوده اند با عارضه آنتي بادي به نحوي درگير هستند كه مي بايست از پلاكت همنام تهيه شده از اقوام و آشنايان و يا پلاكت هاي هم گروهي كه توسط سازمان انتقال خون تهيه مي گردد استفاده نمايند.اما متاسفانه هزينه تهيه اين نوع پلاكت بسيار سنگين و از پوشش هاي بيمه اي لازم بر خوردار نيست. پيش بيني هر نوع كمك ميسر به اين خانواده ها از اهميت بسياري برخوردار است.

4- تامين صحيح پلاكت براي بيماران نيازمند به اين محصول مانع بزرگي براي مصرف داروي گرانقيمت نواسون براي بيماران پلاكتي نوع گلانزمن است. متاسفانه عدم مراقبت صحيح از اين بيماران هزينه هاي گزافي را به دولت تحميل مي نمايد و متاسفانه عليرغم روشن بودن موضوع و اظهار نظر هاي كارشناسي متخصصين تا كنون اين به تحقق موارد يك و دو كمك نشده است.مقايسه ساده هزينه تهيه فيلتر و مصارف داروي نواسون بيماران نوع گلانزمن ضرورت اصلاح الگوي مصرف در اين حوزه را به خوبي روشن مي نمايد.

5- بيماران با مشكل كمبود و اختلال پلاكت در چند سال گذشته متحمل صدمات جبران ناپذيري شده اند به گونه اي كه پي گيري مورد يك از يك سو اصلاح وضع موجود را مي طلبد و از سوي ديگر رسيدگي قاطع اداري به بي توجهي مسئولين در رفع نقيصه ها را مي طلبد.

نتايج يك تحقيق به عنوان مستند

اندازه گيري تعداد پلاكت موجود در كيسه هاي حاوي پلاكت

تهيه شده توسط سازمان انتقال خون شيراز

نويسندگان : دكتر محمد سعيد رحيمي – دكتر رسول غيبي ، دانشگاه علوم پزشكي شيراز ، بخش خون و آنكولوژي اطفال .

بسياري از مبتلايان به بيماريهاي خوني و سرطاني ترومبوسيتوپنيك مي باشند و لذا به منظور جلوگيري و عوارض ناشي از آن نياز به تزريق پلاكت هاي تغليظ شده دارند . سابقه درماني استفاده از پلاكت به حدود 50 سال قبل برمي گردد . يكي از مشكلات پلاكت درماني عدم پاسخ بيمار به پلاكتهاي تزريقي مي باشد . براي حصول نتيجه مطلوب ( تزريق پلاكت با تعداد و عملكرد مناسب به بيمار ) بايد شرايط مختلفي در نحوه تهيه و نگهداري كيسه هاي حاوي پلاكت مراعات گردد .

پيرو مطالعه قبلي هدف ما از اين مطالعه بررسي علل احتمالي عدم پاسخ بيماران به پلاكتهاي تزريقي بوده است كه يكي از آنها تهيه نامناسب پلاكت هاي تغليظ شده و لذا ناكافي بودن تعداد پلاكتهاي موجود در كيسه ها مي باشد . بدين منظور تعداد 100 كيسه حاوي پلاكت تهيه شده توسط سازمان انتقال خون شيراز را بطور تصادفي انتخاب و تعداد پلاكت موجود در آنها را بوسيله دستگاه كولتر (سيسمكس) اندازه گيري كرديم . در صورت ناكافي گزارش شدن تعداد پلاكت ، مورد با تهيه لام از كيسه نيز تائيد گرديد .

نتيجه اين مطالعه نشان مي دهد كه از 100 واحد پلاكت مطالعه شده تعداد پلاكت موجود در 42 واحد ( 42% ) كمتر از حداقل استاندارد (1010 × 5/5 ) مي باشد .

ضمنا تعداد پلاكت موجود در 2 تا از 100 واحد ، صفر مشاهده شد . بعلاوه تعداد پلاكت موجود در كيسه ها به زمان نگهداري كيسه ها نيز مرتبط بود ( متوسط پلاكت موجود در كيسه هاي يك روزه 1010 × 1/7 و در كيسه هاي 4 روزه 1010 × 4/3 بوده است ) . لازم بذكر است كه در بانك خون بيمارستان ، كيسه هاي حاوي پلاكت در در دماي هواي اطاق و بدون استفاده از تكان دهنده (شيكر ) نگهداري مي شوند .

با توجه به ننايج فوق پيشنهاد مي گردد كه اولا واحد كنترل كيفي سازمان انتقال خون نظارت بيشتري بر نحوه تهيه پلاكتهاي تغليظ شده اعمال نمايد ، ثانيا حتي المقدور از پلاكتهاي تازه تر استفاده شود ، و ثالثا پلاكتهاي تهيه شده تا قبل از تزريق به بيمار بر روي دستگاه شيكر نگهداري شوند .

http://www.iranblood.org منبع فارغ از تاريخ تحقيق با هدف جلب توجه كارشناسان به موارد قابل توجه موضوع