آيا تزريق فرآورده هاي خوني به اندازه كافي در خونريزي هاي مفصلي براي درمان كافي است ؟

پرسش و پاسخ

آيا تزريق فرآورده هاي خوني به اندازه كافي در خونريزي هاي مفصلي براي درمان كافي است ؟

بدون هيچ ترديدي پاسخ اين سوال منفي است. متاسفانه بيماران هموفيلي بر اين باورند كه صرفا با تزريق داروي كافي متناسب با وزن و شدت خونريزي مي توانند خونريزي هاي مفصلي خود را را درمان كنند. در صورتيكه آنها فقط موفق مي شوند خونريزي مفصلي خود را با تزريق دارو آنهم معمولا با بيش تر از حد مورد نياز متوقف كنند. در اين نوع خونريزي ها علاوه بر تزريق دارو در حد مورد نياز كه يك تشخيص پزشكي است بيماران بايد به چهارنياز ديگر توجه نمايند كه بتوانند از صدمه به مفصل خود جلوگيري نمايند.

1- Rest (استراحت): يك اصل اساسي در درمان عضوي است كه خونريزي نموده است. به دنبال خونريزي و يا با شروع علائم خونريزي عضو مربوطه بايد بي حركت و بيمار استراحت نمايد. بيماران هموفيلي نمي توانند در حاليكه مفصل پاي آنها خونريزي نموده است به خود دارو تزريق نموده و روي همان پا حركت نموده و به فعاليت روزانه خود ادامه دهند. استراحت پس از خونريزي يك كار عاقلانه است و بر عكس تفكر بسياري از بيماران اقدام به اين كار ضعف و نداشتن مقاومت در مقابل بيماري نيست . اتفاقا استراحت نكردن تسليم شدن به بيماري است. تحقيقات علمي امروزه اثبات كرده است كه هر خونريزي مفصل صدمه به آن محسوب مي گردد و به هنگام خونريزي اگر رعايت مراقبت هاي لازم نشود اين صدمه بيشتر خواهد بود. با توجه به تكرار اين نوع خونريزي ها به خصوص در بيماران هموفيلي شديد بيماراني كه مراقبت خوبي از خونريزي ها ننموده اند در آستانه 30 سالگي مفاصل آنها به شدت تخريب و نمي توانند زندگي توام با نشاط و مشاركت در امور اجتماعي را داشته باشند.

2- Ice (یخ): استفاده از یخ باعث انقباض عروقی و کاهش جریان خون به در عضو مربوطه و کاهش تورم و درد است. متورم شدن مفصل به شدت مي تواند سلامت آن را تهديد نمايد. بيماران هموفيل مي بايست به اين نكته توجه نمايند كه مفصلي كه بارها متورم و تحت فشار قرار مي گيرد به مرور از كارايي آن كاسته مي شود.

استفاده از يخ معمولي ( در كيسه هاي نايلوني )و يا كيسه هاي يخ ( كه بصورت آماده وجود دارد و بيماران هموفيلي مي بايست حداقل 2عدد از آنها را در قسمت قريزر يخچال محل زندگي خود داشته باشند ) نيز مي بايست بر اساس اصولي انجام شود. از قرار دادن يخ يا كيسه يخ به صورت مستقيم بر روي پوست مي بايست خوداري نمود. استفاده از پارچه بين يخ و عضوي كه دچار خونريزي شده است توصيه مي شود. بيماران مي بايست توجه كنند پس از قرار دادن 10 الي 15 دقيقه كيسه يخ بر روي موضعي كه خونريزي نموده است آنرا بداشته و ده دقيقه اجازه دهند كه جريان خون به حالت طبيعي جاري باشد و بعد دوباره كيسه يخ را در موضع خونريزي قرار دهند.

3- Compression (فشار موضعی): فشار موضعی از طریق از طریق بستن باند های الاستیک ( مثل باند کشی) باعث کاهش جریان خون با ناحیه آسیب دیده می شود. اين اقدام مي تواند هماهنگ با تزريق دارو مي تواند شرايط بهتري را براي كنترل خونريزي ايجاد نمايد. بيماران هموفيلي بخصوص بيماران هموفيلي شديد مي بايست نحوه بانداژ صحيح را از فيزيو تراپيست هاي مراكز درماني خود فرا بگيرند. فراموش نكنيد كه بانداژ غلط بيشتر از بانداژ نكردن براي عضوي كه خونريزي دارد زيان آور است.

4- Elevation (بالا نگهداشتن عضو): بالا نگهداشتن عضو بالاتر از سطح قلب با قرار دادن بالش در در زير عضوي كه دچار خونريزي شده باعث کاهش جریان خون به عضو مربوطه می شود. وقتي پا دچار خونريزي است بالش قرار دادن زير آن به سادگي ميسر است و تاثير بسيار خوبي در كنترل خونريزي دارد. در مواقعي هم كه دست دچار خونريزي است بيمار در حالت نشسته و يا خوابيده با قرار دادن بالش از آويزان ماندن آن جلوگيري و آنرا بالاتر از سطح قلب نگه مي دارد.

مجموعه اين مراقبت ها در خلاصه انگليسي عناوين آن RICE ناميده مي شود. اين خلاصه نويسي با هدف به ياد ماندن اقدامات صورت گرفته است. بي ترديد بيماران هموفيلي كه نسبت به حفظ سلامتي خود احساس مسئوليت مي نمايند و نمي خواهند در سنين جواني و ميان سالي با مشكلات اساسي مفصلي مواجه شوند مي بايست اين توصيه ها را جدي بگيرند.