۷/۱۶/۱۳۸۷

تولد بز به روش آی‌وی ام، خبری خوش برای هموفیلی‌ها

تولد بز به روش آی‌وی ام، خبری خوش برای هموفیلی‌ها

همشهری آنلاین - تحقيقات- گروه دانش - سپيده سمائي:
25 سال پس از واردات فراورده‌هاي آلوده خوني به كشور خبر تولد اولين بز حاصل از بلوغ آزمايشگاهي تخمك و لقاح خارج رحمي ايران،خبري خوش براي همه ايراني‌ها و البته بيماران هموفيلي است:
«تولد اين بز‌ها به‌خودي خود اهميتي ندارد اما از آن‌جهت كه پژوهشگران را يك مرحله به توليد حيوان شبيه‌سازي شده و در نهايت حيوان ترانس‌ژنيك نزديك‌تر مي‌كند، فعاليتي درخور توجه است.»
دكتر ساماني، عضو هيات علمي پژوهشكده رويان در گفت‌وگو با همشهري توليد حيوانات ترا‌ريخته را يكي از زمينه‌هاي مهم در عرصه بيو‌فناوري عنوان مي‌كند و مي‌گويد: هدف نهايي اين طرح آن است كه مولكول‌هاي پروتئيني ارزشمند گونه‌هاي ديگر از جمله انسان را در شير يك دام مثل بز و گاو توليد و به اين ترتيب از شير اين حيوانات براي توليد دارو استفاده كرد.
بز‌هاي دو‌قلو در اولين ساعات بامداد روز جمعه 12 مهر‌ماه در پژوهشكده رويان جهاد دانشگاهي با زايمان طبيعي به‌دنيا آمدند.
توليد حيوان (IVM-IVF) و حيوان شبيه‌سازي‌ شده را مي‌توان مقدمه‌اي براي توليد حيوان ترا‌ريخته به شمار آورد. بلوغ تخمك در آزمايشگاه، انتقال جنين به بدن حيوان ماده، طي كردن دوران بارداري و زايمان مراحل مشترك بين تمام اين طرح‌هاست. مرحله تشكيل جنين تفاوت عمده ميان اين پروسه‌هاست؛
مرحله‌اي كه دكتر ساماني در مورد آن مي‌افزايد: در توليد حيوان IVM-IVF تخمك بالغ شده در آزمايشگاه با اسپرم لقاح مي‌يابد و جنين حاصله به حيوان ماده منتقل مي‌شود.
در شبيه‌سازي پس از بلوغ تخمك، هسته تخمك خارج مي‌شود و هسته يك سلول سوماتيك به جاي آن مي‌نشيند.
توليد حيوان ترانس‌ژنيك سخت‌ترين و پيشرفته‌ترين مرحله است. در اين فرايند هسته سلول سوماتيكي كه حاوي ژن‌هاي مورد نظر است جانشين هسته تخمك بالغ‌شده در آزمايشگاه مي‌شود و جنين حاصله به رحم حيوان ميزبان منتقل مي‌شود.
سقط جنين مشكلي است كه محققان را در توليد حيوان ترانس‌‌‌ژنيك با مشكل مواجه مي‌كند. در شبيه‌سازي درصد سقط جنين بين 60 تا 90 درصد است. اما اين مشكل در توليد حيوان ترانس‌ژنيك بيشتر است.

دكتر ساماني با بيان اين مطلب از تلاش محققان رويان براي توليد بز و گاو ترانس‌ژنيك خبر مي‌دهد.
توليد گاو ترا‌ريخته، هدف نهايي روياني‌ها
پس از موفقيت در توليد گوسفند (IVM-IVF) و شبيه‌سازي‌ شده، گاو (IVM-IVF) و اكنون بز (IVM-IVF) محققان رويان توليد بز و گاو ترا‌ريخته را در دست اقدام دارند.

* اما با توجه به اينكه در توليد گوسفند، محققان يك مرحله جلوتر هستند و توليد رويانا، اولين گوسفند شبيه‌سازي شده ايراني‌ را در كارنامه دارند، چرا در توليد حيوان ترانس‌‌‌ژنيك گاو و بز در برنامه هستند؟
دكتر ساماني در پاسخ به اين سؤال مي‌گويد: توليد شير در گاو و بز بيشتر از گوسفند است و براي توليد دارو به صرفه‌تر است.
ضمن آنكه انجام اين تحقيقات روي حيواني مانند بز به‌دليل كوتاه‌تر بودن دوران حاملگي نسبت به گاو نتيجه بخش‌تر است. مدت حاملگي در گاو 9 ماه و در بز 5 ماه است.

دستكاري ژنتيك و انتقال جنين ساده‌تر بز تحقيقات در اين حيوان را نسبت به گوسفند ساده‌تر مي‌كند.
توليد بز ترا‌ريخته با توانايي توليد شير حاوي پروتئين فاكتور 9 طرحي است كه در رويان پيگيري مي‌شود. اين پروتئين غني شده براي استفاده بيماران هموفيلي كاربرد دارد.
بيماران هموفيلي B كه نادرتر از نوع هموفيلي A است اكنون از داروي نوتركيبي كه بسيار گران قيمت در خارج از كشور توليد مي‌شود، استفاده مي‌كنند.
به گفته دكتر شاهوردي، معاون پژوهشي پژوهشكده رويان، پس از اينكه ژن فاكتور انعقادي 9 در شير حيوان توليد شد اين شير خالص‌سازي‌ مي‌شود و پروتئين غني شده از آن براي استفاده بيماران هموفيلي B كاربرد پيدا مي‌كند.

هیچ نظری موجود نیست: