بيماري هپاتيت C بيماري مزمن و پيش رونده اي كه كبد انسان را هدف قرار داده و در صورتيكه مراحل درماني متناسب در رابطه با آن انجام نشود،در مرحله اول موجب بوجود آمدن فيبروز در كبد مي گردد و در صورت عدم توجه و پیگیری درمان به سيروز كبدي منجر مي شود.متأسفانه نتيجه در هر دو حالت علاوه بر بوجود آوردن مشكلات حادي كه براي مبتلا به عنوان يك نيروي انساني در جامعه بوجود آورده و نقش اجتماعي وي در عرصه هاي مختلف كار، توليد، تحصيل به مخاطره مي افكند هزينه هاي سنگيني را نيز به سازمانهاي بيمه گر و دولت تحميل مي نمايد.هر نوع تأخير در درمان اين بيماران موجب پيچيده تر شدن روند درمان و افزايش هزينه هاي درماني مي شود. اين امر در صورتيكه فردي از بيماري خود مطلع نباشد و مديريت خاصي در هدايت بيماران به مراكز درماني وجود نداشته باشد، شايد قابل چشم پوشي باشد، ولي در شرايطي كه انجمن هاي حمايت كننده از بيماران مصرف كننده خون و فرآورده هاي خوني بيماران را در رابطه با اين نوع آلودگي ها به مراكز درمانی هدايت مي كنند ، عدم توجه جدي به ضرورت درمان اين بيماران و بوجود آوردن امكان استفاده از داروهاي مؤثر براي آنان خطاي نابخشودني است.
مي بايست توجه داشت اولين تجربه آشنايي مردم و بيماران بااينمشكل،تجربه ای تلخ بوده است . اين بيماري به عنوان يك بيماري لاعلاج و معادل با بيماري ايدزبه همگان معرفی شده بود.
اين بيماري هرچه مزمن تر مي گردد. از كارايي، افراد در حوزه توليد بشدت كاهش مي دهد .در حال حاضر بيماري مزمن هپاتيت در كميسيون هاي از كارافتادگي ملاك پذيرش از كارافتادگي مي باشد. عاقلانه به نظر نمي رسد و در حاليكه هزينه پيوند كبد بالغ بر 40 ميليون تومان است، حمايت هاي بيمه اي از داروهاي مورد نياز بيماران دريغ گردد. اين در حالي است كه عمل پيوند بسيار سخت و مشكل و پر خطر است.این نوع عمل پس از كانديدا شدن 3 نفر براي پيوند و در نهايت با انتخاب يك نفر انجام می شود . همین مراحل اولیه علاوه بر تحميل هزينه های قابل توجه به بيماران اضطراب و استرس بسيار زيادي نيز براي آنان بدنبال دارد.شانس درمان کامل بیماران آلوده به هپاتیت c بر اساس آخرین دستاوردهای علمی بالغ بر60% است
افق موضوع :
در جهان بالغ بر ۱۷۰ میلیون نفر مبتلا به هپاتیت c می باشند و سالیانه باغ بر ۴ میلیون نفر به آلوده شدگان افزوده می شود .
آمار تخمینی مبتلایان به هپاتیت c درایران از طرف برخی از متخصصین و مقامات بهداشتی حدود ۴۰۰۰۰۰ نفر ارزیابی می گردد . آقاي دكتر علويان، رئيس مركز هپاتيت و فوق تخصص كبد وگوارش، طي مصاحبه اي با خبرگزاري ايسنا آمار مبتلايان به هپاتيت C را درتاريخ ۱۸/۱۱ ۱۳۸۳بين ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار نفر ارزيابي نموده است . البته با توجه به اينكه آزمايش هپاتيت C از سال ۱۳۷۶ در كشور رايج گرديده است، هنوز مراكز درماني و آزمايشگاهي به آمارهاي دقيقي دست نيافته اند. بر اساس آمار ارائه شده از طرف آقاي دكتر ملكزاده و خانم دكتر حوريه رضوان در سال ۱۳۷۸ ميزان آلودگي بيماران هموفيلي بالغ بر ۷۰% جمعيت بيش از شش هزار و پانصد نفري آنها، بيماران تلاسمي بالغ بر ۴۵%جمعيت بيشتر از بيست هزار نفري آنها و در بيماران دياليزي ۳۰% جمعيت بالغ بر هفت هزار نفري آنها، آلوده به ويروس هپاتيت C مي باشند . دکتر علویان در مقام معاون سلامت در سال 1385 درصد آلودگی بیماران هموفیلی را بدون ذکر منبع تحقیق ۶۰% اعلام نموده است. براساس تحقیقی که کانون هموفیلی ایران با استناد به اطلاعات مرکز درمان جامع هموفیلی با در نظر گرفتن اطلاعات ۱۹۹۵ بیمار هموفیلی انجام داده است دیگر تردیدی وجود ندارد که آمار آلودگی هپاتیت C بیماران هموفیلی در سال ۱۳۷۶ بالغ بر ۷۰% جمعیت هموفیلی را شامل می گردیده است . از سال ۱۳۷۵ با مطرح شدن مشکل عدم ویروس زدایی محصولات پالایشگاه خون وتوصیه کانون هموفیلی ایران مبنی بر مصرف نکردن آن توسط بیماران و آغاز توجه به این بیماری موارد آلودگی متولدین سالهای ۱۳۷۶ به بعد به شدت کاهش یافته است . در جمعیت مورد مطالعه مرکز درمان جامع هموفیلی تعداد 2 فرد آلوده به ویروس هپاتیت C در ۳۰۱ نفر بیماران هموفیلی یک الی ده ساله مشاهده گردیده که از جمله مصرف کنندگان فرآورده های خونی بوده اند که از یک واحد خونی تهیه می شوند .
متأسفانه نمي توانيم آمار دقيقي از مبتلايان به هپاتيت C كه در انجمن كبدي ايران پرونده دارند، ارائه نماييم. انجمن مذكور تعداد پرونده هاي موجود در اين انجمن را ده هزار پرونده ( هپاتیت c و هپاتیت b ) اعلام كرده است كه تعداد مبتلايان به هپاتيت C ٪۳۰ آمار مذکور است .
عوارض اجتماعي آلودگي به ويروس هپاتيت C :
بيماران آلوده به ويروس هپاتيت C يك احساس نامطبوعي از يك ''ترس نامعين'' و بدون موضوع درماندگي و در نهايت وحشت از مرگ دارند كه معمولاً با تظاهرات دستگاه عصبي مشابه آنچه در هيجان ها وجود دارد همراه است. تصوير شخصيت مضطرب آلوده شدگان، سيماي فرد نگراني را مي دهد كه نسبت به هر موضوع پيچيده اجتماعي حساس و فعاليت هاي خود را از پيش با شكست مواجه مي بيند. ابهام در سرنوشت زندگي عملاً كفايت و هويت شخصي فرد را در معرض تهديد قرار مي دهد.
اين بيماري در تعامل اجتماعي با ديگر افراد جامعه و حتي خانواده مانع گرديد و هر جا كه اخلاقاً يا شرعاً مجبور به اعلام وضعيت خود به ديگران مي گردند با گونه اي جديد از اضطراب و هيجانات روحي ويرانگر روبرو مي شود. اين اضطراب مانند يك بيماري مسري نهاد خانواده را نيز تحت تأثير قرار داده و مي تواند در فقدان شرايط صميمانه و محبت آميز و بوجود آمدن رفتار خصومت آميز توأم با بي مهري و عناد با خانواده و در نهايت جامعه نقش اساسي و مهمي ايفا نمايد. اگر آمار مبتلايان را در متوسط خانوار كشور يعني 4 نفر ضرب نماييم. نزديك به يك ميليون و پانصدهزار نفر در معرض مستقيم اين نوع فشارهاي روحی ،روانی و اجتماعی قرار دارند. توجه به اين امر كه در شرايطي كه سرپرست خانوار به اين بيماري مبتلاست ،عملاً نه تنها نمي تواند نقش خود در عرصه شغلي اعم از خدماتي و توليدي ايفا نمايد قادر به اداره امور اقتصادي خانواده خود نيست و در صورت فوت ، همسر و فرزندان بي سرپرست وي هزينه هاي به مراتب سنگين تري را به جامعه تحميل مي نمايند.با اندکی تفکرمي توانيم ارزيابي عيني تر از مشكلات ناشي از عدم توجه به امور درمان اين قبيل بيماران پيدا نماييم.
دراین بیماران غمگيني، بدبيني، احساس شكست، نارضايتي در برخوردهای اجتماعی، نارضايتي از ديگران، نارضايتي از دولت، روحيه انتقام جويي، گرايش به خودكشي، تحريك پذيري، كناره گيري از جامعه، ترديد در اخذ تصميم، بي انگيزگي در تحصيل و كار و فعاليت هاي اجتماعي، بي خوابي، خستگي پذيري، اشتغال هاي مبهم ذهني با شدت و ضعف هاي مختلف خو را نمودار مي نمايد. اين بيماران در صورتيكه رسيدگي اصولي به وضعيت درمان آنها نشود. از عمر طبيعي برخوردار نمي شوند و طي دوران زندگي نيز قادر به انجام وظايف اجتماعي خود در عرصه هاي مختلف نمي باشند.
با توضيحات بالا اگر دارويي بر اساس نظر پزشكان براي درمان ضروري تشخيص داده شود اما بيمار به علل مالي نتواند به آن دسترسي پيدا كند عوارض بالا شدت پيدا كرده و گذشته آنكه سلامت فرددر خطر جدي است، بروز اجتماعي عوارض بر شمرده، آسيب هاي مهمي را به اجتماع وارد مي آورد.
اهميت ارتباط دائمي با آزمايشگاه و كنترل چگونگي درمان:
واقعيت تلخي كه در سيستم درماني كشور ما وجود دارد، عملاً ارتباط ديناميكي بين آزمايشگاه و پزشك برقرار نيست و درمان بصورت كور، بخصوص در شرايطي كه دارو سهل الوصول است از جانب پزشكان انجام مي پذيرد. البته در موارد قابل توجه هم بعلت عدم وجود امكانات آزمايشگاهي پزشكان مجبور به پيشبرد درمان متكي به تجربيات باليني مي گردند. خوشبختانه در شرايط كنوني در رابطه با درمان براي هپاتيت Cامكانات قابل توجه آزمايشگاهي در كشور در دسترس وجود دارد. توجه سازمان هاي بيمه گر در تقبل هزينه هاي دارويي متكي به انجام آزمايشهاي ضروري از جمله“PCR”، ژنوتايپ و ''ويروس لود'' در آغاز و مراحل مختلف درمان از اهميت بسزايي برخوردار است كه سازمان هاي بيمه گر مي توانند تقبل هزينه هاي متكي به نتايج اين آزمايشها بنمايند و صرفاً به آزمايش PCR اوليه براي تقبل هزينه تكيه ننمايند. اين امر مي تواند صرفه جويي بزرگي را در منابع دارويي تحت پوشش بيمه بوجود آورد. براي مثال، كنترل چگونگي اثرات درمان، پس از 12 هفته استفاده از پگليت اينترفرون براي برنامه ريزي چگونگي تداوم درمان در جاي خود اهميت ويژه اي را دارد. توجه به این امر مهم در تدوین وابلاغ پروتکل درمانی توسط وزارت بهداشت از اهمیت فوق العاده برخوردار است. بدیهی است کنترل کیفی آزمایشگاه ها واطمینان از پاسخ های اعلام شده توسط این مراکز از اهمیّت فوق العاده ای برخوردار است.گذشته از آنکه معمولا حداقل نتیجه کار دو آزمایشگاه ضرورت دارد مورد توجه قرار گیرد ، عاقلانه است حداقل یکی از دومرکز آزمایشگاهی که جهت ارجاع آزمایش انتخاب می شوند از جمله مراکزی باشند که به وسیله موسسات نظارتی کنترل می شوند .
هپاتیت c قابل درمان است :
حقیقت آنست که این بیماری قابل درمان است .بالغ بر۶۰% بیماران قطعا درمان خواهند شد . در شروع درمان بیماران ، پس از اطمینان از آلودگی آنان دیگر نمی بایست تردید کرد . حتی بیمارانی که درمان قطعی نمی شوند ، از این اقدام نفع می برند . هر لحظه ای که این اقدام را به تاخیر بیاندازیم فقط شرایط را بحرانی تر نموده ایم . شرایط بحرانی یعنی نزدیک شدن بیماران به سیروز کبدی ، از کار افتادن کبد ویا سرطان کبد ،به عبارتی مشکلات بزرگتر وهزینه های گرانتر ،در چنین وضعیتی شکم و اندام های تحتانی بیمار اصطلاحا آب می آورد.به سادگی عفونی می شود . تنفس مشکل می شود . کبد قادر به فیلتر کردن مواد سمی جریان خون نیست . خونریزی ها کنترل نمی شود . بیمار دچار مشکلات روانی متعدد می شود . ونهایتا دریک پروسه رنج آور با یک کما کبدی جان خود را از دست می دهد. شروع به درمان بیماران بر اساس پروتکل های درمانی استاندارد یک ضرورت انکار ناپذیر است که همه از آن نفع می برند . تعیین استراتژی دولت در رابطه با درمان وپیشگیری از ابتلای افراد جدید به این بیماری از اهمیت خاصی برخوردار است . این استراتژی می تواند در درجه اول امر پیشگیری از ابتلای افراد جامعه را به این بیماری در دستور کار کلیه عوامل تاثیر گذار بر سلامت جامعه قرار دهد ودر رابطه با آلوده شدگان این اطمینان را در جامعه تولید نماید که :
به ازای تامین هر مبلغی برای هزینه درمان از اتلاف منابع مالی تا 5 برابر جلوگیری می شود .
بیماران به عنوان بخشی از منابع انسانی کشور از خطر مرگ زود هنگام ویا در غلتیدن به مراحل حاد بیماری های کبدی رهایی می یابند .
اثر بخشی اقذامات برنامه ریزی شده وتوام با مطالعه امیدواری های اجتماعی مبتلایان را افزایش داده و از هدر رفتن منابع ملی جلوگیری می کند .
محورهای پیشنهادی در تعیین استراتژی، پیشگیری و درمان هپاتیت C :
1- از آلوده شدن افراد جامعه به ویروس هپاتیت C جلوگیری کنیم .
2- مبتلایان به این بیماری را از حمایت سازمانهای بیمه گر برخوردار نماییم .
3- تردیدی در شروع درمان آلوده شدگان ننماییم . هر نتیجه ای از درمان بگیریم به نفع بیمارودر راستای حفظ منافع ملی کشور است .
4- ویروس را از بدن آلوده شدگان پاک نماییم .
5- درد و رنج وآلامی که به آلوده شدگان تحمیل شده ، با حمایت های رفاهی واجتماعی کاهش دهیم .
6- همکاری جمعی کارشناسان حوزه های مختلف پیشگیری , درمان , مددکاری , روانشناسی , مشاوره را با رویکرد بیمار محور تامین نماییم .
7- ارتباط دایمی مرکز درمانی را بامراکز آزمایشگاهی تامین نماییم.
8- با توجه به تفاوت پروتکل درمانی انواع ژنوتایپ ویروس هپاتیت C و هزینه های بسیار متفاوت آن قبل از آغاز درمان می بایست نوع ژنو تایپ ویروسی بیماران را تعیین کنیم .
9- شکست در درمان را با همکاری دیگر اعضای گروه مسئول درمان از جمله روانشناس ومددکار مدیریت نموده وشرایط را برای اقدام درمانی بعدی مهیا نماییم
10- باتوجه به طول مدت درمان -6 ماهه ویکساله – تامین داروهای مورد نیاز بیماران را تضمین نماییم .
11- مشارکت بیماران ودرموارد ضروری و ممکن خانواده وی در کلیه مراحل درمان هم سنگ پرستار برنامه ریزی گردد . بیماران نیاز روحی , روانی واجرایی به این مشارکت دارند .
12- امکان ارتباط از راه دور بیمار و خانواده وی به صورت روزانه باپزشک مسئول پیگیری وپرستار و مددکار تامین شود .
13- روش های نظارت بر نتایج اجتماعی واقتصادی طرح های پیشگیری و برنامه های درمانی پیش بینی شود .
14- جایگاه وارتباط برنامه پیشگیری و درمان بیماری هپاتیت C را دردیگر برنامه های ملی سلامت کشور تعیین کنیم .
15- مختصات حمایت و مدیریت بیماران و خانواده های افرادی که بیماری آنها حاد وبه مرحله سیروز کبدی منتهی می شود به خصوص در مواردی که بیمار نان آور خانواده محسوب می شود را تعیین کنیم .
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر